Αισθητηριακή Ολοκλήρωση
Η αισθητηριακή ολοκλήρωση αφορά μια νευρολογική διαδικασία μέσω της οποίας ο εγκέφαλος ερμηνεύει και οργανώνει τα ερεθίσματα που λαμβάνει από το περιβάλλον και το σώμα μας.
Οι αισθητηριακές εμπειρίες περιλαμβάνουν την αφή, την κίνηση, την θέση του σώματος, την όραση, την όσφρηση, την γεύση, την αίσθηση της βαρύτητας και τον ήχο.
Η διαδικασία με την οποία ο εγκέφαλος οργανώνει και ερμηνεύει τις διάφορες πληροφορίες/ερεθίσματα ονομάζεται αισθητηριακή ολοκλήρωση. Η αισθητηριακή ολοκλήρωση είναι η βάση για την περαιτέρω ανάπτυξη των λειτουργιών της μάθησης και της φυσιολογικής συμπεριφοράς.
Για τα περισσότερα παιδιά η αισθητηριακή ολοκλήρωση αναπτύσσεται κατά την διάρκεια συνηθισμένων παιδικών δραστηριοτήτων. Σε μερικά παιδιά η αισθητηριακή ολοκλήρωση δεν εξελίσσεται τόσο αποτελεσματικά όσο θα έπρεπε, αυτό είναι γνωστό ως διαταραχή αισθητηριακής ολοκλήρωσης.
Όταν η διαδικασία αυτή διαταράσσεται τότε μπορεί να εμφανιστούν μαθησιακά προβλήματα, προβλήματα κινητικών ικανοτήτων και συμπεριφοράς.
Πιο συγκεκριμένα όταν μιλάμε για διαταραχή αισθητηριακής ολοκλήρωσης αναφερόμαστε στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε στα συστήματα του κεντρικού νευρικού συστήματος τα οποία είναι το ακουστικό, οπτικό, αιθουσαίο, ιδιοδεκτικό, απτικό.
Αναλυτικότερα, το αιθουσαίο σύστημα σχετίζεται με τις οφθαλμικές κινήσεις και την ισορροπία, κατ’ επέκταση την αντίληψη σώματος, την ομιλία, τον λόγο, τον οπτικοκινητικό συντονισμό, την συγκέντρωση, την οργάνωση και την αυτοπεποίθηση.
Το ιδιοδεκτικό σύστημα σχετίζεται με τον μυϊκό τόνο και την ανασφάλεια στη βαρύτητα, κατ’επέκταση στον αμφίπλευρο συντονισμό, στον κινητικό προγραμματισμό, στην οπτική αντίληψη, στην αυτοσυγκέντρωση και στις κινητικές δεξιότητες.
Το απτικό σύστημα σχετίζεται με τον θηλασμό, το φαγητό, τα δεσμά μητέρας – νεογνού, την ασφάλεια, κατ’επέκταση με την συναισθηματική σταθερότητα, την διάρκεια προσοχής και το επίπεδο συγκέντρωσης.
Το οπτικό σύστημα σχετίζεται με την οπτική επεξεργασία των πραγμάτων.
Το ακουστικό σύστημα σχετίζεται με την ακουστική επεξεργασία των πραγμάτων. Όταν εμφανίζεται δυσκολία στα 5 αυτά συστήματα τότε υπάρχει δυσκολία στην αισθητηριακή επεξεργασία – ολοκλήρωση.
Στον χώρο μας λειτουργεί αίθουσα αισθητηριακής ολοκλήρωσης η οποία είναι εξοπλισμένη με όλα τα απαραίτητα εργαλεία για να πραγματοποιηθούν δραστηριότητες που θα δώσουν στο παιδί τις αισθητηριακές πληροφορίες που θα το βοηθήσουν στην οργάνωση του κεντρικού νευρικού συστήματος, στο συντονισμό και έλεγχο της αισθητηριακής πληροφορίας αλλά και στο να αναπτύξει μια πιο οργανωμένη αντίδραση στο αισθητηριακό ερέθισμα.
Τόσο η αξιολόγηση της αισθητηριακης ολοκλήρωσης όσο και η παρέμβαση πραγματοποιούνται από εξειδικευμένους θεραπευτές.
Αναγνωρίζοντας τα αισθητηριακά σημάδια και η λύση τους
- Το να κοιμάται, ή να ξυπνάει το πρωί είναι δύσκολο
Αισθητηριακή εξήγηση: Ο κύκλος ύπνου/αφύπνισης και η ικανότητα μετάβασης από και προς τον ύπνο ελέγχονται από την περιοχή του εγκεφάλου που διευκολύνει την αυτορρύθμιση. Τα παιδιά που έχουν δυσκολία με την αυτορρύθμιση συχνά έχουν δυσκολία με τον ύπνο. Τα παιδιά που δεν καταγράφουν τις αισθητηριακές εισροές τείνουν επίσης να δυσκολεύονται να κοιμηθούν, καθώς το σώμα ζητάει συνεχώς και χρειάζεται αισθητηριακή εισροή.
Ιδέες για βοήθεια!
- Δίνετε μέσα στη μέρα δραστηριότητες που παρέχουν ιδιοδεκτικότητα.
- Παρέχετε μια βαριά κουβέρτα ή ένα βαρύ πάπλωμα διπλωμένο.
- Βάλτε το παιδί να φορά ρούχα συμπίεσης ή στενές, ολόσωμες βαμβακερές πιτζάμες.
- Δώστε άγγιγμα βαθιάς πίεσης σε όλο το σώμα ακριβώς πριν τον ύπνο.
- Αφήστε το παιδί να κοιμηθεί σε ένα άνετο σημείο γεμάτο μαξιλάρια στο κρεβάτι.
- Παίξτε απαλή, χαλαρωτική οργανική μουσική ή λευκό θόρυβο.
- Παρέχετε τουλάχιστον 15 λεπτά ηρεμίας, ρυθμικής αιώρησης πριν τον ύπνο. κατά προτίμηση σε κούνια αιώρας ή κούνια αγκαλιάς.
- Συνιστάται ανεπιφύλακτα να μην επιτρέπετε στο παιδί σας να αφιερώνει χρόνο στην οθόνη τουλάχιστον μία ώρα πριν τον ύπνο. Το διάβασμα είναι μια καλύτερη επιλογή για την προώθηση του ύπνου.
- Εάν το παιδί σας θέλει ένα σνακ πριν από τον ύπνο, βεβαιωθείτε ότι είναι πλούσιο σε πρωτεΐνη και όχι σε ζάχαρη και υδατάνθρακες.
- Αγγίζει όλα όσα περνούν
Αισθητηριακή εξήγηση: Αυτό είναι πιο συνηθισμένο με παιδιά που υποκαταγράφουν την απτική είσοδο. Το παιδί μπορεί να αναζητά υφή σε σταθερή βάση για να βοηθήσει στη ρύθμιση και να καταπραΰνει το νευρικό σύστημα. Όταν το παιδί αγγίζει ό,τι περνάει, βιώνει κάθε είδους υφή και μπορεί επίσης να προσφέρει άγγιγμα βαθιάς πίεσης, ανάλογα με την ποσότητα πίεσης που εφαρμόζεται.
Ιδέες για βοήθεια!
- Επιτρέψτε στο παιδί να το κάνει αυτό εάν δεν προκαλεί βλάβη ή καταστροφή. Οι γονείς τείνουν να λένε αυτόματα σε ένα παιδί να σταματήσει να το κάνει αυτό.
- Παρέχετε τακτικές και συχνές δόσεις αφής βαθιάς πίεσης στους βραχίονες και τα χέρια.
- Ενθαρρύνετε τη συμπίεση των αρθρώσεων και την έλξη των αρθρώσεων για τους βραχίονες.
- Ένα παιχνίδι με δόνηση όταν είστε έξω μπορεί να είναι χρήσιμο.
- Οποιοδήποτε στοματικό αισθητηριακό εργαλείο μπορεί επίσης να βοηθήσει το παιδί να ρυθμιστεί και μπορεί να μειώσει την ανάγκη να αγγίζει τα πάντα.
- Ενθαρρύνετε συχνές εμπειρίες αφής με ολόκληρο το σώμα, ιδιαίτερα ακατάστατο παιχνίδι.
- Ένα παιχνίδι με δόνηση ή μαξιλάρι ή μασάζ χειρός μπορεί να είναι χρήσιμο.
- Το να χαϊδεύετε ζώα θα ήταν πολύ καλή ιδέα.
- Η εξερεύνηση διαφορετικών υφών στο κατάστημα υφασμάτων θα ήταν μια διασκεδαστική αισθητηριακή έξοδος.
- Εξερευνήστε διαφορετικές υφές στη φύση κάνοντας καθημερινούς περιπάτους στη φύση για να καλύψετε αυτή την ανάγκη.
- Περπάτημα στα δάχτυλα των ποδιών
Αισθητηριακή εξήγηση: Το περπάτημα στα δάχτυλα των ποδιών είναι συχνά ένα αισθητηριακό σήμα ότι το παιδί προσπαθεί να αυτορυθμιστεί. Αυτό συχνά χρησιμεύει ως αισθητηριακή άγκυρα. Το περπάτημα στα δάχτυλα αυξάνει την ιδιοδεκτική ανατροφοδότηση και με τη σειρά του προάγει την αυτορρύθμιση. Αυτό μπορεί να γίνει συνήθεια για το παιδί λόγω της μυϊκής μνήμης και του τρόπου με τον οποίο ο εγκέφαλος μαθαίνει συγκεκριμένα μοτίβα βάδισης.
Ιδέες για βοήθεια!
- Βεβαιωθείτε ότι αυτό αξιολογείται από φυσικοθεραπευτή/εργοθεραπευτή για να προσδιοριστούν τυχόν άλλοι πιθανοί παράγοντες που συμβάλλουν στο περπάτημα στα δακτύλα των ποδιών, όπως ο μυϊκός τόνος ή το μειωμένο εύρος κίνησης.
- Ενθαρρύνετε τις δραστηριότητες άλματος όπως τραμπολίνο, μπάλα BOSU®, μπάλα αναπήδησης, βάδισμα, πηδηματάκια.
- Ενθαρρύνετε το περπάτημα σε λόφους.
- Ενθαρρύνετε την αναρρίχηση σε τσουλήθρες.
- Δοκιμάστε άλλους τύπους δραστηριοτήτων έλξης και συμπίεσης αρθρώσεων.
- Το βούρτσισμα των δοντιών προκαλεί ενόχληση
Αισθητηριακή εξήγηση: Το βούρτσισμα των δοντιών περιλαμβάνει στοματική αισθητηριακή και απτική είσοδο, η οποία μπορεί να είναι πολύ έντονη για το νευρικό σύστημα εάν υπάρχει απτική ή στοματική αισθητηριακή αμυντικότητα. Η αρνητική αντίδραση μπορεί να είναι από την αίσθηση της οδοντόβουρτσας ή/και τη γεύση και τη μυρωδιά της οδοντόκρεμας.
Ιδέες για βοήθεια!
- Χρησιμοποιήστε πρώτα μια βρεφική οδοντόβουρτσα με πολύ μαλακές τρίχες και χωρίς οδοντόκρεμα, ακόμα κι αν είναι μεγαλύτερο παιδί. Στη συνέχεια, προχωρήστε στη χρήση οδοντόκρεμας.
- Δοκιμάστε διάφορες γεύσεις οδοντόκρεμας.
- Παρέχετε μια δραστηριότητα φυσήματος με αντίσταση, όπως ένα βουνό με φυσαλίδες ακριβώς πριν από το βούρτσισμα των δοντιών.
- Βάλτε το παιδί να μασήσει τσίχλα ή να φάει ένα τραγανό σνακ ακριβώς πριν το βούρτσισμα των δοντιών για να προετοιμαστεί το στόμα.
- Δοκιμάστε μια δονούμενη οδοντόβουρτσα.
- Τραγουδήστε τραγούδια στο παιδί σας και αφήστε το παιδί να χορέψει λίγο κατά τη διάρκεια του βουρτσίσματος.
- Σε συνεχή κίνηση/Δεν κάθεται ακίνητο
Αισθητηριακή εξήγηση: Πιθανώς υπάρχει υποκαταγραφή της αιθουσαίας εισόδου. Ο εγκέφαλος απαιτεί επαρκή ποσότητα αιθουσαίας εισόδου για να ρυθμίσει και να διατηρήσει μια κατάσταση ετοιμότητας για να λειτουργήσει σε καθημερινή βάση. Εάν ένα παιδί δεν καταγράφει ή δεν εντοπίζει την εισαγωγή, πιθανότατα θα την αναζητά σε συνεχή βάση. Ο εγκέφαλος χρειάζεται αιθουσαία ανατροφοδότηση για να λειτουργήσει, και αν το μήνυμα χάνεται καθ’ οδόν, το παιδί θα το λαχταράει και θα αναζητά συνεχώς γι’ αυτό.
Ιδέες για βοήθεια!
- Παρέχετε μια κούνια εσωτερικού χώρου ή αιώρα.
- Ενθαρρύνετε τη χρήση μιας μπάλας αναπήδησης ή μπάλας BOSU.
- Ενθαρρύνετε τη χρήση μιας μεγάλης θεραπευτικής μπάλας για εσωτερική χρήση.
- Ενθαρρύνετε το περπάτημα με τα χέρια (καροτσάκι) και τα πηδηματάκια.
- Ενθαρρύνετε το άλμα από την μπάλα BOSU πάνω σε μαξιλάρια.
- Παρέχετε ευκαιρίες για κολύμπι και παιχνίδι σε κούνιες, τσουλήθρες και σανίδες σκούτερ.
- Επιτρέψτε την περιστροφική αιώρηση και προς τις δύο κατευθύνσεις.
Επικοινωνήστε μαζί μας για περισσότερες πληροφορίες!