εξωτερικά προγράμματα

Προγράμματα παρέμβασης σε πραγματικές συνθήκες πάντα με την ασφάλεια και την στήριξη των ειδικών θεραπευτών.

Τα εξωτερικά προγράμματα αποτελούν προγράμματα δραστηριοτήτων στην κοινότητα και απευθύνονται σε παιδιά τυπικής ανάπτυξης ή με διαταραχές όπως νοητική υστέρηση, αυτισμό, σύνδρομα κ.α. καθώς και ενήλικες με ανάλογες δυσκολίες.

Τα εξωτερικά προγράμματα παρέμβασης στοχεύουν στην ανάπτυξη των κοινωνικών δεξιοτήτων. Πιο συγκεκριμένα,  προάγουν τις  διαπροσωπικές σχέσεις, την επικοινωνία, την υπευθυνότητα και την αντίληψη του εαυτού μέσα από πολλές και διαφορετικές δραστηριότητες στο εξωτερικό περιβάλλον. Στα προγράμματα αυτά, μπορεί να πραγματοποιηθούν επισκέψεις σε πολυκαταστήματα και σούπερ μάρκετ, πάρκα, να οργανωθούν ξεναγήσεις σε μουσεία, θέατρα και κινηματογράφους, καθώς και αθλητικές δραστηριότητες που αφορούν τα ενδιαφέροντα των παιδιών. Παράλληλα, σε κάθε έξοδο τα παιδιά διδάσκονται και γενικεύουν κανόνες συμπεριφοράς που διέπουν τις διαπροσωπικές σχέσεις, κανόνες κυκλοφοριακής αγωγής και ασφαλούς περιήγησης σε δημόσιους πολυσύχναστους χώρους (μετρό, εμπορικά κέντρα κ.α.) καθώς και διαχείριση χρημάτων όποτε υπάρχει η ευκαιρία. Πραγματοποιούνται σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο, συνοδεία ειδικών θεραπευτών, όπου προσαρμόζουν την συχνότητα, την διάρκεια και την θεματολογία στις ανάγκες του κάθε ατόμου.

Οι κοινωνικές δεξιότητες μας βοηθούν να μαθαίνουμε να ζούμε όλοι μαζί, δηλαδή μας καθιστούν ικανούς να δημιουργούμε και να διατηρούμε ικανοποιητικές σχέσεις. Οι κοινωνικές δεξιότητες επιτρέπουν στο άτομο να συνδέεται, να επικοινωνεί και να κοινωνικοποιείται με τον περίγυρο του.

Αποτελούνται από διαπροσωπικές, επικοινωνιακές δεξιότητες: λεκτικές και μη λεκτικές μορφές επικοινωνίας, ενεργητική ακρόαση και ικανότητα για έκφραση συναισθημάτων. Οι λεκτικές μορφές περιλαμβάνουν την ικανότητα του ατόμου να πει αυτό που πρέπει σύμφωνα με την περίσταση στην οποία βρίσκεται. Οι μη λεκτικές μορφές αφορούν την  γλώσσα του σώματος, τις εκφράσεις του προσώπου και τις χειρονομίες. Επίσης αποτελούνται από δεξιότητες διαπραγμάτευσης-άρνησης: ικανότητα διαχείρισης συγκρούσεων, δεξιότητες άρνησης και ανάπτυξης δεξιοτήτων αποφασιστικής στάσης. Επιπλέον, προάγουν την ικανότητα για προσεχτική ακρόαση του συνομιλητή, την ενσυναίσθηση, την ικανότητα για προσαρμογή της συμπεριφοράς ανάλογα με το πλαίσιο επικοινωνίας (σε ποιόν μιλάμε, τι λέμε, πότε το λέμε, πώς το λέμε) καθώς επίσης και την αποτελεσματικότητα του να γινόμαστε κατανοητοί και να μεταδίδουμε με σαφήνεια αυτό που θέλουμε.  Τέλος, έμφαση δίνεται στη συνεργατικότητα, όπου διδάσκονται δεξιότητες σεβασμού της διαφορετικότητας του άλλου και της ατομικής συνεισφοράς στην ομαδική εργασία καθώς και σε δεξιότητες υποστήριξης (δικτύωσης και κινητοποίησης, επιρροής και στήριξης ατομικών απόψεων και επιλογών).

Τα παιδιά ή οι έφηβοι που παρουσιάζουν δυσκολίες στους παραπάνω τομείς μπορούν να επωφεληθούν πολύ από τα εξωτερικά προγράμματα που στοχεύουν στην ενίσχυση των κοινωνικών δεξιοτήτων. Τους προσφέρουν την δυνατότητα να αναπτύξουν την προσωπικότητα τους και να εκφράσουν τα συναισθήματά τους. Μέσα από θετική ενίσχυση και καθοδήγηση μαθαίνουν να επικοινωνούν και να αλληλεπιδρούν με πιο αποτελεσματικό τρόπο στο εξωτερικό περιβάλλον και σε πραγματικές συνθήκες.

Για παράδειγμα, τα άτομα που ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού έχουν δυσκολία στο να κατανοήσουν τον τόνο της φωνής, την πλάκα και τη γλώσσα του σώματος καθώς επίσης και να τα ερμηνεύσουν. Επίσης, εκείνα με κοινωνική και αγχώδη διαταραχή σε ορισμένες κοινωνικές καταστάσεις μπορεί να καταληφθούν από αισθήματα πανικού με αποτέλεσμα να αντιμετωπίσουν πρόβλημα. Ακόμη τα άτομα με διαταραχές λόγου όπως τραυλισμό συχνά αντιμετωπίζουν μεγάλη δυσκολία στις σχέσεις και στο να μάθουν να κινούνται και να συνδιαλλάσσονται στο εξωτερικό περιβάλλον,  λόγω των δυσκολιών τους και όχι από την έλλει

ψη των κοινωνικών δεξιοτήτων.

Το ίδιο δύσκολο είναι και για τους γονείς να διαχειριστούν ανάλογες καταστάσεις με τα παιδιά τους. Έτσι εκτός της συμμετοχής τους όπου κρίνεται απαραίτητο πραγματοποιείται παράλληλα συμβουλευτική τους από εξειδικευμένο ψυχολόγο.