Πότε ξεκινά το συμβολικό παιχνίδι;
Η ανάγκη για παιχνίδι είναι έμφυτη στους ανθρώπους. Ξεκινάει από πολύ μικρή ηλικία, περίπου στους 6 μήνες ζωής, και περνάει διάφορα στάδια εξέλιξης. Το συμβολικό παιχνίδι αρχίζει να αναπτύσσεται από νωρίς, περίπου στο 1ο έτος ζωής (Fein, 1981, McCune, 1995, 2010) και ουσιαστικά σε αυτό το στάδιο, τα παιδιά αρχίζουν να κάνουν συμβολική χρήση των αντικειμένων, δηλαδή τα αντικείμενα αποκτούν ιδιότητες πέραν της ρεαλιστικής τους χρήσης (π.χ. προσποιούμαι ότι ένα μολύβι είναι τηλέφωνο).
Συμβολικό παιχνίδι και η σχέση του με την γλωσσική εξέλιξη
Είναι αξιοθαύμαστη η άμεση σχέση που έχει το συμβολικό παιχνίδι με την γλωσσική εξέλιξη (DeLoache, 2002, McCune, 2010, Smith & Jones, 2011). Έχει παρατηρηθεί ότι οι πιο περίπλοκες μορφές της γλώσσας (όσον αφορά τους τομείς της γραμματικής και της πραγματολογίας) διαφαίνονται πρωταρχικά στο παιχνίδι του παιδιού (Bruner, 1983). Επιπλέον, είναι αξιοσημείωτο ότι παρατηρήθηκε πως όσα παιδιά ακολουθούσαν μια σωστή ιεράρχηση στο παιχνίδι τους (π.χ. πρώτα να βάλουν γάλα και μετά να ταΐσουν την κούκλα) είχαν καλύτερες επιδόσεις και στην σύνταξη των προτάσεων τους (McCune, 1995). Φαίνεται λοιπόν πως τα παιδιά που παίζουν περισσότερο, έχουν και καλύτερες γλωσσικές επιδόσεις ή και το αντίστροφο, παιδιά που έχουν καλές γλωσσικές επιδόσεις παίζουν περισσότερο.
Κάποια από τα χαρακτηριστικά του παιχνιδιού που συμβάλλουν στην γλωσσική ανάπτυξη, είναι ο συμβολισμός και η συμβολική χρήση των αντικειμένων καθώς και η κοινωνική αλληλεπίδραση που εμπεριέχουν κάποιοι τύποι παιχνιδιού. Συγκεκριμένα, όπως στο παιχνίδι τα αντικείμενα χρησιμοποιούνται και με τρόπο πέραν της ρεαλιστικής τους ιδιότητας, για παράδειγμα μια μπανάνα χρησιμοποιείται όχι μόνο για τροφή αλλά και ως τηλέφωνο, αντίστοιχα στην γλώσσα ένα φωνητικό σύμβολο (η λέξη) αναπαριστά ένα νόημα που σχετίζεται με γεγονότα της πραγματικής ζωής (McCune, 2010). Το παιχνίδι συχνά τοποθετείται σ’ένα πλαίσιο (π.χ. σουπερμάρκετ ), οπότε τα παιδιά καλούνται να χρησιμοποιούν και την αντίστοιχη γλώσσα: αιτούνται, χρησιμοποιούν εκφράσεις ευγενείας, θέτουν ερωτήσεις, διαπραγματεύονται κ.τ.λ. γεγονός που ενισχύει τις γλωσσικές τους δεξιότητες και σε πραγματικές συνθήκες. Επιπλέον, κατά την διάρκεια του παιχνιδιού με κάποιον συνομήλικο ή ενήλικα, τα παιδιά έχουν ευκαιρίες να χρησιμοποιήσουν την γλώσσα και να μιμηθούν γλωσσικά πρότυπα με τον πλέον ευχάριστο και ενδιαφέροντα γι΄αυτά τρόπο.
Όπως διαφαίνεται από τα παραπάνω, το συμβολικό παιχνίδι είναι ωφέλιμο και άμεσα συνυφασμένο με την ανάπτυξη των γλωσσικών δεξιοτήτων, οπότε είναι σημαντικό να παρέχονται στο παιδί πολλαπλές ευκαιρίες για να εμπλακεί σε αυτό το είδος παιχνιδιού.
Προτεινόμενα παιχνίδια για παιδιά:
- Κούκλες, ανθρώπινες φιγούρες, μινιατούρες
- Ζώα
- Μέσα μεταφοράς
- Κουκλόσπιτο, έπιπλα
- Αντικείμενα καθημερινής χρήσης (π.χ. κουζινικά)
- Εργαλεία, σύνεργα γιατρού
- Ταμειακή μηχανή
Επικοινωνήστε μαζί μας για περισσότερες πληροφορίες.
Ποντίκη Μάρθα
Λογοθεραπέυτρια
Βιβλιογραφία:
- Symbolic play and language development, Edna Orra, Ronny Geva
- Talking it up, Play, Language Development,and the Role of Adult Support, Deena Skolnick Weisberg, Jennifer M. Zosh, Kathy Hirsh-Pasek, Roberta Michnick Golinkoff
Διαβάστε επίσης για την αισθητηριακή ολοκλήρωση.