Η επιλεκτική αλαλία (Selective Mutism) είναι μια αγχώδης διαταραχή που χαρακτηρίζεται από την αδυναμία του παιδιού να μιλήσει σε συγκεκριμένα κοινωνικά περιβάλλοντα, παρά την ικανότητά του να επικοινωνεί άνετα σε άλλες συνθήκες, όπως στο σπίτι. Δεν πρόκειται για έλλειψη γλωσσικών δεξιοτήτων ή φυσική δυσκολία, αλλά για μια συναισθηματική αντίδραση που πηγάζει από έντονο άγχος. Η επιλεκτική αλαλία δεν αποτελεί σκόπιμη συμπεριφορά και δεν πρέπει να συγχέεται με πείσμα ή κοινωνική ανωριμότητα.
Η Μέθοδος Sliding In
Η μέθοδος Sliding In είναι μια εξειδικευμένη τεχνική παρέμβασης που βασίζεται στη σταδιακή έκθεση του παιδιού σε κοινωνικά περιβάλλοντα, με στόχο τη μείωση του άγχους και την ενίσχυση της επικοινωνίας.
Η μέθοδος περιλαμβάνει τα εξής στάδια:
Δημιουργία ασφαλούς περιβάλλοντος: Το παιδί ξεκινά να επικοινωνεί με κάποιο άτομο που του είναι οικείο και σε έναν χώρο όπου νιώθει άνετα. Η επιλογή δραστηριοτήτων με χαμηλές απαιτήσεις επικοινωνίας, όπως παιχνίδια που προάγουν μη λεκτική συνεργασία, είναι κρίσιμη.
Σταδιακή εισαγωγή νέων ατόμων: Ο νέος συνομιλητής παρατηρεί από απόσταση αρχικά και σταδιακά πλησιάζει, συμμετέχοντας προοδευτικά στη δραστηριότητα. Η προσοχή επικεντρώνεται στη μείωση του άγχους μέσω θετικών ενισχύσεων.
Αύξηση της πολυπλοκότητας: Όταν το παιδί είναι έτοιμο, το επικοινωνιακό φορτίο αυξάνεται, π.χ., από μονολεκτικές απαντήσεις σε πιο σύνθετες συνομιλίες.
Αλλαγή περιβάλλοντος: Μετά την επιτυχία σε έναν χώρο, η διαδικασία επαναλαμβάνεται σε διαφορετικές τοποθεσίες ή με περισσότερους συμμετέχοντες.
Η διαδικασία πρέπει να εστιάζει στην ετοιμότητα του παιδιού, να μην είναι πιεστική και να ενθαρρύνεται κάθε προσπάθεια λεκτικής επικοινωνίας. Η μέθοδος Sliding In απαιτεί υπομονή αλλά προσφέρει στα παιδιά τη δυνατότητα να ξεπεράσουν το άγχος και να αναπτύξουν την αυτοπεποίθησή τους.
Ψυχολόγος
Πηγές
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed.). Washington, DC: APA.
Muris, P., & Ollendick, T. H. (2021). Children who are anxious in silence: A review on selective mutism. Clinical Child and Family Psychology Review, 24(1), 1-18.